PSA wolny (free PSA, fPSA)

Opis

Badanie polega na ilościowym pomiarze stężenia we krwi wolnej frakcji antygenu swoistego dla prostaty (fPSA). Oznaczenie to rzadko jest wykonywane jako samodzielny test; jego główna wartość diagnostyczna pojawia się, gdy jest analizowane łącznie ze stężeniem PSA całkowitego (tPSA), co pozwala obliczyć wskaźnik (indeks) wolnego PSA (fPSA/tPSA).

Zastosowanie tego wskaźnika jest kluczowe w diagnostyce różnicowej u mężczyzn, u których poziom całkowitego PSA znajduje się w tzw. „szarej strefie” (wartościach nieznacznie podwyższonych). Wartość obliczonego indeksu pomaga w oszacowaniu prawdopodobieństwa obecności raka prostaty. Stwierdzenie niskiego odsetka wolnego PSA (niski wskaźnik) jest częściej powiązane z procesem złośliwym, podczas gdy wysoki odsetek (wysoki wskaźnik) silniej przemawia za łagodnym rozrostem gruczołu krokowego (BPH).

Materiałem do analizy jest krew żylna, a przed pobraniem zaleca się powstrzymanie od ejakulacji oraz zachowanie minimum 48-godzinnego odstępu od badania per rectum (DRE).